Poolse arbeidsmigranten die ondermeer via uitzendbureau Otto Work Force werken in Nederlandse distributiecentra voor Albert Heijn, waarschuwen elkaar voor de barre werkomstandigheden daar.

Ze schetsen een wereld van intimidatie en hoge werkdruk met onhaalbare ‘targets’; korte contracten, onzekere roosters, deels onbetaalde oproepdiensten en gebrekkige huisvesting. ‘Het kostte me geld, tijd en mijn gezondheid,’ zegt een voormalige oproepkracht tegen Platform voor Onderzoeksjournalstiek Investico en De Groene Amsterdammer.

Afgelopen jaar staakte personeel van de bevoorrading van onder andere Jumbo en Albert Heijn. Hun onvrede over werkomstandigheden in de logistiek, mede onder druk van de toenemende online-verkoop, bestaat al langer en haalt soms kort het nieuws zonder dat er iets lijkt te veranderen.

Hoge werkdruk

Uit gesprekken met Investico en uit film- en geluidsopnamen van werknemers blijkt dat ze onder grote druk worden gezet om harder te werken en dat er lijsten met namen aan de muur van de distributiecentra worden opgehangen met ‘normen’ die de flexwerkers moeten halen.

Voor het onderzoek zijn meer dan honderd online reacties van (voormalig) Poolse OTTO en AH-medewerkers bekeken, naast een filmpje en fotomateriaal dat werknemers zelf aanleverde. Ook zijn meer dan zestig werknemers, experts, vakbondslieden, advocaten en de directies van de betrokken bedrijven geinterviewd en werd rondgekeken op diverse woonlocaties en een distributiecentrum van Albert Heijn.

Alleen al in de distributiecentra voor de vaste winkels van Albert Heijn werken vijfduizend mensen waarvan zo’n tweeduizend uitzendkrachten. Daarnaast werken er nog tussen de 3.000 tot 3.500 werknemers in de magazijnen voor online-verkoop, aldus vakbond FNV. Poolse oproepkrachten voor Albert Heijn zijn vaak werkzaam via OTTO Work Force, een uitzendbureau op het gebied van internationale arbeidsbemiddeling dat mede de huisvesting van het personeel verzorgt.

Gebrekkige huisvesting

Ook over die soms gebrekkige huisvesting bestaat ontevredenheid, net als het feit dat arbeidsmigranten door uitzendbureau OTTO ieder moment kunnen worden ‘verzocht’ te verhuizen van bijvoorbeeld Diemen naar Lelystad, of van Almere naar Uddel. Privacy ontbreekt; blijkt uit de verhalen. Werknemers leven en slapen met vijf personen op een oppervlakte van 60 vierkante meter. Beheerders van de woningen komen soms onaangekondigd persoonlijke eigendommen doorzoeken. In een containercomplex van OTTO in Diemen is sprake van een rattenplaag.

Albert Heijn en OTTO herkennen zich niet in de klachten van het personeel. Volgens OTTO laat eigen onderzoek zien dat de tevredenheid door het personeel gemiddeld met een 7,8 wordt gewaardeerd. De werknormen zijn volgens AH een objectief gemiddelde, opgesteld door een onafhankelijk bedrijf. Bovendien zijn ze geen verplichting maar een ‘streven.’ ‘Wij doen er verder niets mee.’

Hoogstens vijf procent van de roosters staat volgens Albert Heijn niet van te voren vast en moet flexibel worden ingevuld, stelt het bedrijf verder. Ook volgens Otto Work Force zijn de klachten niet representatief. Het aantal flexwerkers dat zijn of haar werk bij Albert Heijn opzegt, is ‘zoals bij een normaal bedrijf ongeveer tien procent’, aldus het uitzendbedrijf. ‘Mensen komen heel vaak terug naar Albert Heijn. Er is zelfs een wachtlijst.’

Met dank aan: Max Berghege, Marjolijn de Boer en Sacha Hilhorst.