Actiam meldt vlak na de publicatie van The Great Green Investment Investigation dat het een deel van zijn duurzaamste fondsen gaat herclassificeren naar een minder duurzaam label. Dit betekent echter niet dat de vermogensbeheerder zich terugtrekt uit de fossiele industrie of de luchtvaart. Het herclassificeren van fondsen past in een trend.

De Nederlandse vermogensbeheerder Actiam gaat een groot deel van haar beleggingsfondsen herclassificeren. Vanaf volgend jaar dragen veertien van Actiam’s fondsen met een gezamenlijke waarde van meer dan 4,8 miljard euro niet langer de ‘donkergroene’ artikel 9-classificatie. De fondsen worden teruggeschaald naar de minder groene artikel 8-classificatie. Volgens Actiam is deze aanscherping nodig omdat het ‘niet langer passend’ is de aandelen en obligaties in de meeste fondsen de artikel 9-classificatie te geven. 

De aanscherping volgt op de publicatie van The Great Green Investment Investigation, een pan-Europees onderzoek onder leiding van Follow the Money en Investico, waaruit blijkt dat fondsen die zichzelf ‘donkergroen’ noemen beleggen in de fossiele industrie of luchtvaart.

In de Actiam-fondsen met het groenste label vonden Follow the Money en Investico grijze beleggingen met een totale waarde van bijna 170 miljoen euro. Geld van beleggers denken te investeren in een duurzame economie stroomt naar investeringen in bedrijven als het Oostenrijkse olie- en gasbedrijf OMV (90 procent van de omzet uit fossiel), de Noorse fossiele reus Equinor (96 procent omzet uit fossiel), het olie- en gasbedrijf en Repsol (90 procent van de omzet uit fossiel). 

Actiam-fondsen investeerden ook in Zhongtai Chemical in het Chinese Xinjiang – een bedrijf dat volgens onderzoekers van de Sheffield Hallam University in 2021 ruim 7 miljoen ton kolen produceerde en betrokken zou zijn bij de dwangarbeid van duizenden Oeigoeren. Daarnaast vonden we investeringen in luchtvaartmaatschappijen als Lufthansa, Air Canada en Japan Airlines in ‘donkergroene’ Actiam-fondsen.

De afschaling betekent niet dat Actiam zich zal terugtrekken uit deze grijze bedrijven; integendeel. Het betekent enkel dat de fondsen zelf niet langer ‘donkergroen’ genoemd worden, maar voortaan als ‘lichtgroen’ door het leven gaan.

Opvallend is dat Actiam zijn Impact Wereld Aandelenfonds niet zal herclassificeren. Uit de recentste portfoliodata blijkt dat ook dit fonds grijze beleggingen bevat – onder meer in de Amerikaanse stroomproducent Nextera Energy en de Chinese Longyuan Power Group, bedrijven die een aanzienlijk deel van hun omzet uit fossiele brandstoffen halen.

Onder de EU-wetgeving mogen vermogensbeheerders zelf kiezen welke classificatie ze aan hun fonds toekennen. Niettemin zijn artikel 8 en artikel 9 termen met juridische implicaties. Ze maken deel uit van de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR): een Europese verordening die beoogt de kapitaalmarkten duurzamer te maken. Artikel 9-fondsen worden in de sector alom aangeprezen als ‘donkergroen’, omdat de bedrijven in zo’n fonds geen enkele significante schade mogen toebrengen. Artikel 8-fondsen moeten ook een duurzaamheidsambitie hebben, maar de ‘geen significante schade’-bepaling geldt voor deze fondsen niet. 

De herclassificatie door Actiam past binnen een trend. Andere vermogensbeheerders trokken eerder al de conclusie dat de beleggingen in hun donkergroene fondsen de artikel 9-classificatie toch niet verdienen. Zo schaalde de grote Franse vermogensbeheerder Amundi onlangs bijna al zijn artikel 9-fondsen bij naar artikel 8. Ook NN Investment Partners en de Franse vermogensbeheerder Axa deden dit met tientallen artikel 9-fondsen. Sinds afgelopen zomer kreeg tot dusver zo’n 10 procent van de Europese artikel 9-fondsen al een lagere classificatie.

Daar staat tegenover dat er aan de lopende band nieuwe fondsen met een artikel 9-classificatie bijkomen. Ook Actiam stelt per 1 januari 2023 nieuwe artikel 9-fondsen beschikbaar voor particuliere beleggers. In heel Europa kwamen er sinds afgelopen zomer 164 stuks bij, waardoor het aantal fondsen dat zichzelf donkergroen noemt onder de streep alleen maar is toegenomen.