Criminelen betreden Brabantse boerenerven
Brabantse boeren worden massaal benaderd door criminelen – die graag een kwekerij opzetten in hun leegstaande panden. Benaderde boeren melden dat zelden bij de politie: het vertrouwen in de autoriteiten blijkt klein, zeker nu de politiediensten op het platteland zelf steeds onzichtbaarder worden.
Ondermijning in Brabant
Tien jaar strijd tegen ‘ondermijning’ door georganiseerde criminaliteit in Brabant heeft geen meetbaar resultaat opgeleverd. Criminele infrastructuren zijn intact gebleven en tientallen zeer vermogende topcriminelen zijn buiten schootsafstand van justitie gekomen terwijl de drugsindustrie in de zuidelijke provincie is blijven groeien.
Manipulatie misdaadcijfers
De politie houdt regelmatig strafbare feiten buiten de boeken en manipuleert de registratie van criminaliteit en opgeloste misdaden. Agenten ontmoedigen burgers bij het doen van aangiften, registreren misdrijven als overtredingen en noteren zaken als ‘opgelost’ terwijl ze dat niet zijn, blijkt uit een enquête ingevuld door bijna 1.500 leden van de Nationale Politiebond.
Banken voor 1,1 miljard in coffeeshop-panden
In de Nederlandse coffeeshops zijn boven- en onderwereld nauw met elkaar verstrengeld. De Rabobank en een bekende van de Napolitaanse maffia staan in de wietwereld letterlijk zij aan zij. In totaal hebben Nederlandse banken voor 1,1 miljard euro aan leningen uitstaan bij eigenaars van coffeeshop-panden.
Regeerakkoord: experimenteren met legalisering wietteelt
Het kabinet gaat experimenteren met de legalisering van wietteelt ‘om te bezien of en hoe op kwaliteit gecontroleerde wiet gedecriminaliseerd aan de coffeeshops kan worden toegeleverd’, aldus het vandaag gepresenteerde regeerakkoord. Maar de openbaarheid in de sector schiet tekort. Coffeeshops zijn voor gemeenten vaak een blinde vlek waarin onduidelijk is wie de touwtjes in handen heeft. De branche balanceert vaak op de grens van de legaliteit.
Rotterdam wil af van alle lokale coffeeshops
Burgemeester Ahmed Aboutaleb vertrouwt de eigenaren en uitbaters niet voldoende. Er moeten alternatieve verkooppunten komen waarop de gemeente strenger kan toezien. De reden: criminaliteit en overlast rond de huidige shops.
Waarom richten wij ons op de coffeeshopsector?
Bonafide banken en schimmige geldgevers komen elkaar tegen in de financiering van de 570 Nederlandse coffeeshops die Nederland rijk is, blijkt het ons onderzoek. Hoofdredacteur Jeroen Trommelen legt uit waarom we dit onderzoek deden.
Kaart: Van wie is die coffeeshop?
Wij analyseerden alle 570 coffeeshops die in Nederland gedoogd door de gemeente cannabis verkopen en maakten een interactieve kaart. Bekijk zelf van wie die coffeeshop is.
De belangen achter de coffeeshops
Het gedoogbeleid voor coffeeshops heeft een sector gecreëerd waar honderden miljoenen worden ‘zwartgewassen’ om de wietwinkels langs criminele weg te bevoorraden. De financiële belangen van banken en bonafide financiers versterken de verwevenheid van onder- en bovenwereld.
Weggesaneerde bordeelhouder via coffeeshops en U-bocht terug op de Wallen
Financiering wietwinkels Amersfoort en Amsterdam via ‘dikke’ Charles Geerts.
Wallenkoning stak oprotpremie gemeente in huisvesting keten met coffeeshops
Het omvangrijke project van de gemeente Amsterdam midden jaren negentig om het Wallengebied op te schonen heeft niet in alle gevallen het gewenste resultaat opgeleverd. Zo heeft de omstreden bordeelhouder Charles Geerts — ook bekend als Dikke Charles — die tien jaar geleden door de gemeente werd uitgekocht, via een omweg weer financieel voet aan de grond weten te krijgen in de Amsterdamse rosse buurt.
Pandeigenaar coffeeshop betrokken bij Volendamse omkopingszaak
Op de Amersfoortse coffeeshop ’t Klavertje ligt een beslag van € 3.670.000 door het Volendamse vastgoedconcern Hein Schilder Groep (HSG). Reden is de verdenking van corruptie door de pandeigenaar van ‘t Klavertje, Hans Kortlevers, en de voormalig president-commissaris van HSG, Cas Schilder.
Gokbazen diep in coffeeshop-vastgoed: ‘Omdat het goed verdient’
Niet alleen grote banken zijn massaal betrokken bij de financiering van coffeeshops. Ook de gokwereld blijkt financieel nauw verstrengeld met de wietverkoop, blijkt uit ons onderzoek naar de sector. De overheid had aanvankelijk geen moeite met de combinatie gokken en blowen. En dat maar één van de vele rariteiten in het veertig jaar oude gedoogbeleid.
Courrier Iternational: Les coffee-shops, où banquiers et criminels se côtoient
Het Franse tijdschrift Courrier International publiceerde ons onderzoek naar de financiering van coffeeshops. “Dans ce monde s’entremêlent activités clandestines et légales, une conséquence néfaste du cadre juridique ambigu mis en place depuis les années 1970.”
- Persoonlijk interview met boer op basis van gegeven antwoorden in de telefonische enquête. ↩︎
- Van de 426 geënquêteerde boeren, zijn er 76 benaderd voor verhuur van een schuur, stal of loods. Dat staat gelijk aan 17.8% ↩︎
- Van de 76 benaderde boeren, maakten er 5 melding bij de politie. De rest deed niets of handelde de kwestie zelf af. ↩︎
- Persoonlijk interview met boer op basis van gegeven antwoorden in de telefonische enquête. ↩︎
- 57 van de 76 benaderde boeren werd persoonlijk benaderd door een vreemde. Dit aantal staat gelijk aan 75%. ↩︎
- Boeren gaven middels een open vraag aan waarvoor ze benaderd werden. In ongeveer veertig procent van de gevallen werd er min of meer direct gezegd dat het voor hennepplanten was. In de andere gevallen bleef de bestemming wat vager. ↩︎
- Beide antwoorden komen uit de telefonische enquete. ↩︎
- Persoonlijk interview met boer op basis van gegeven antwoorden in de telefonische enquête. ↩︎
- Boeren gaven middels een open vraag aan hoe de kwestie is afgelopen. De overgrote meerderheid stelt dat ze er nooit meer iets van hebben gehoord. We hebben verder alle boeren die benaderd zijn voor verhuur gevraagd of ze zich bedreigd voelden. Dat gold voor 2 van de 76 boeren. ↩︎
- Persoonlijke deelname aan voorlichtingsavond te Zijtaart. ↩︎
- Persoonlijk interview met boer op basis van gegeven antwoorden in de telefonische enquête. ↩︎
- Dit stelde een boer tijdens de telefonische enquête. ↩︎
- We vroegen boeren in de telefonische enquête of in hoeverre zij vinden dat de criminaliteit op het gebied van drugs de afgelopen tien jaar is afgenomen of toegenomen: sterk afgenomen (1), enigszins afgenomen (3), hetzelfde gebleven (42), enigszins toegenomen (102) of sterk toegenomen (241). 88.2% kiest dus voor enigszins toegenomen of sterk toegenomen. ↩︎
- We vroegen boeren of zij op de hoogte zijn van de vele initiatieven of bijeenkomsten die de afgelopen twee jaar zijn georganiseerd: 123 (dus 28.9%) waren daarvan op de hoogte, 302 (dus 71.1%) niet. ↩︎
- In een open vraag vroegen we de boeren die op de hoogte zijn van de initiatieven hoe deze campagne hen beïnvloed heeft en of ze hun gedrag hebben aangepast. Veel boeren geven aan dat ze alerter zijn, beter opletten of bewuster zijn van het probleem. ↩︎
- We vroegen boeren welke vormen van criminaliteit volgens hen voorkomen in hun directe omgeving, waarbij meerdere antwoorden mogelijk waren. Er is een aantal voorgecodeerde antwoordopties, zoals drugs (wietplantages), drugs (xtc/ghb/amfetamine labs), diefstal, oplichting, bedreiging. Er was ook een ‘anders, namelijk…’ optie. 96 boeren gaven daar een antwoord, waarvan 65 het dumpen van drugsafval noemen. ↩︎
- Zie het bericht hier. ↩︎
- Op de vraag waarbij boeren konden aangeven welke vormen van criminaliteit volgens hen voorkomen in hun directe omgeving, noemden 311 van de 426 respondenten diefstal. Dat staat gelijk aan 73%. ↩︎
- Vervolgens vroegen we boeren die het idee hebben dat er criminaliteit plaatsvindt in hun directe omgeving of ze zelf ook met criminaliteit te maken hadden gehad. 189 boeren geven aan dat ze zelf met diefstal te maken hebben gehad – 44% is van het totaal. ↩︎
- Boeren hebben deze voorbeelden gegeven in persoonlijke interviews op basis van gegeven antwoorden in de telefonische enquête. ↩︎
- zie bijvoorbeeld dit NOS-bericht ↩︎
- Persoonlijk interview met boer op basis van gegeven antwoorden in de telefonische enquête. ↩︎
- Persoonlijk interview met boer op basis van gegeven antwoorden in de telefonische enquête. ↩︎
- Persoonlijk interview met boer op basis van gegeven antwoorden in de telefonische enquête. ↩︎
- Bekijk het fragment uit de uitzending van Jinek hier ↩︎
- Het Instituut voor Fysieke Veiligheid stelde in december 2013 een lijst op van alle politiebureaus in Nederland ↩︎
- RTLZ Nieuws onderzocht in augustus 2018 de sluiting van de bureaus in Nederland. Zij stelden daarbij met hulp van de politie deze adressenlijst samen. Wij hebben in ons onderzoek de lijst aan de politie voorgelegd. Zij kwamen daarop nog met enkele aanvullingen en wijzigingen. We hebben alleen de bureaus meegeteld met een publieksfunctie, dus niet de eenheidsbureaus en de districtsbureaus. ↩︎
- Zie de analyse van RTLZ Nieuws hier. Zie ook deze pagina voor openingstijden van politiebureaus, politieposten en loketten. ↩︎
- Op een kaart van de politiebureaus in Brabant zijn er hier en daar flinke gaten, vooral in het noord-oosten van de provincie en langs de Belgische grens. ↩︎
- We vroegen boeren de zichtbaarheid van de politie op het platteland te beoordelen met een rapportcijfer, en dit cijfer vervolgens te motiveren in een open vraag. In totaal gaf 52.4% een vijf of lager, 47.6% gaf een zes of hoger. ↩︎
- Persoonlijk interview met Maarten Brink. ↩︎
- Persoonlijk interview met boer op basis van gegeven antwoorden in de telefonische enquête. ↩︎
- Deze gegevens zijn openbaar gemaakt op het dataportaal van de politie ↩︎
- We hebben zelf een dataset gemaakt met zowel de reactietijden per gemeente als de aanwezigheid van een of meerdere politiebureaus in die gemeente op basis van eerdergenoemde lijst van RTLZ Nieuws. In 2018 was de politie in de 36 gemeenten zonder een bureau in 73.4% van de gevallen op tijd ter plaatse, en in de 26 gemeenten met één of meerdere bureaus in 82.9% van de gevallen. Dat verschil is statistisch significant. ↩︎
- Zie bijvoorbeeld dit NOS-artikel en dit AD-artikel. ↩︎
- Persoonlijk interview met Maarten Brink. ↩︎
- Zie dit bericht over de vergadering van gedeputeerde staten ↩︎
- Persoonlijk interview met een anonieme bijzonder opsporingsambtenaar. ↩︎
- Zie hier gegevens van het CBS. ↩︎
- Persoonlijk interview met boer op basis van gegeven antwoorden in de telefonische enquête. ↩︎
- Persoonlijk interview met Edo Gies. ↩︎
- Persoonlijk interview met Theo Linssen. ↩︎
- Zie dit artikel in het Brabants Dagblad, 24 april 2019. ↩︎
- Uitspraak van de rechter op 7 mei 2019, zie hier. ↩︎
- Uitspraak van de rechter op 7 mei 2019, zie hier. ↩︎
- Interview met bron. ↩︎
- Interview met Ronald van den Heuvel. ↩︎
- Zie dit artikel van BN De Stem, 12 mei 2019. ↩︎
- Zie dit artikel van BN De Stem, 28 juni 2019. ↩︎
- Zie dit artikel van misdaadjournalist Hendrik Jan Korterink, 30 november 2010. ↩︎
- Zie dit artikel van Omroep Brabant, 30 juli 2010. ↩︎
- Zie dit artikel op Nu.nl, 16 januari 2011. ↩︎
- Zie dit artikel op Gemeente.nu, 3 december 2010. ↩︎
- Rapport "Over Ondermijning" uit 2009, door de Politie Amsterdam Amstelland, zie hier. ↩︎
- Zie dit artikel op NOS.nl, 25 augustus 2019. ↩︎
- Zie dit artikel in het Eindhovens Dagblad, 11 juli 2017 ↩︎
- Zo blijkt uit verschillende persoonlijke gesprekken met bestuurders en ambtenaren. ↩︎
- Jaarverslag Taskforce Brabant-Zeeland 2018, zie hier. ↩︎
- Code Geel, magazine over ondermijning. zie hier. ↩︎
- Ondermijning app: zie jij de onderwereld in de bovenwereld?, zie hier. ↩︎
- Zie Kamerstuk 29911-213, 21 november 2018. ↩︎
- XTACY, Fragrance Intoxicatif by OM. Zie dit nieuwsbericht op de website van het OM, 27 mei 2019. ↩︎
- Zie onder meer de Procesbeschrijving Integrale Casusaanpak Regionaal Informatie en Expertisecentrum 2015. ↩︎
- 120 zaken in Oost-Brabant en 80 in West-Brabant, aldus verschillende betrokken instanties in interviews. ↩︎
- Interview met rechercheur uit Eindhoven. ↩︎
- Reportage Raamsdonkveer. ↩︎
- Zie dit artikel op PZC, 28 maart 2019. En zie bijvoorbeeld ook het jaarverslag van het OM van 2018. ↩︎
- Jaarverslag OM 2018, zie hier. ↩︎
- Wettekst Opiumwet, zie hier. ↩︎
- Wettekst Wet Bibob, zie hier. ↩︎
- Jan Boelhouwer sprak op de Voorjaarsbijeenkomst van de Staatsrechtkring op 15 mei 2019. ↩︎
- Voor het onderzoek hebben we alle Brabantse gemeenten afzonderlijk benaderd en gevraagd naar het aantal sluitingen op basis van Wet Damocles en het aantal uitgevoerde Bibob-onderzoeken. Verreweg de meeste gemeenten konden slechts cijfers leveren vanaf 2015. We baseren onze bevindingen dan ook op de gegevens van de jaren 2015, 2016, 2017 en 2018. ↩︎
- Hiervoor hebben we het gemiddelde aantal sluitingen op basis van Wet Damocles en het gemiddelde aantal uitgevoerde Bibob-onderzoeken van de afgelopen vier jaren gedeeld door het inwoneraantal van de gemeente op 1 januari 2018 (CBS Statline). ↩︎
- Interview met rechercheur uit Eindhoven. ↩︎
- Burgemeester Tiel: ‘bestuurlijke aanpak loopt uit de hand’. Artikel in Binnenlands Bestuur, op 23 maart 2019, zie hier. ↩︎
- Persoonlijk gesprek op 27 februari 2019. ↩︎
- Burgemeesters: van lintjesknippers tot misdaadbestrijders. Zie dit artikel in NRC, op 15 oktober 2018. ↩︎
- Onderzoek in opdracht van het WODC, uitgevoerd door Pro Facto, zie hier. ↩︎
- Interview op 20 mei 2019. ↩︎
- Interview met data-specialisten politie Oost-Brabant. ↩︎
- Jaarverslag Taskforce Brabant-Zeeland 2018, zie hier. ↩︎
- Interview met rechercheur. ↩︎
- "Criminele Samenwerkingsverbanden" (2018). Onderzoek door prof. dr. Dirk Korf, Simone Luijk MSc en prof. dr. Miranda de Meijer, in opdracht van het WODC, zie hier. ↩︎
- Interview met rechercheur. ↩︎
- ERISSP Landelijk Overzicht Synthetische Drugs 2018, zie hier. ↩︎
Commentaar
Waarom het vergrootglas op de coffeeshops?
Bonafide banken en schimmige geldgevers komen elkaar tegen in de financiering van de 570…