Liefdadige instellingen ontlopen controle door belastingdienst
Nederland telt ruim 43 duizend algemeen nut beogende instellingen (ANBI), die veel belastingvoordelen genieten. Maar ze voldoen in helft van alle gevallen niet op tijd aan de wettelijke publicatieplicht van hun jaarcijfers.
Gebrekkig toezicht
In 2011 voerde de Belastingdienst een toezichtsysteem in dat voornamelijk is gestoeld op vertrouwen in goed gedrag van de bedrijven. Naïef en onverantwoord, oordelen controleurs. ´Het moet bedrijven naar Nederland trekken´.
De tijdbesparing die de Belastingdienst door dit verminderd toezicht wilde bereiken, is niet gehaald. De vraag hoeveel belastingopbrengst door het systeem wordt misgelopen, kan door gebrekkige cijfers niet worden berekend.
Zelfs brievenbusfirma’s
Acht bedrijven die voorkomen in de Panama Papers blijken onder een speciale, lichte vorm van toezicht van de Belastingdienst te staan.
Nieuwe koers?
Het toezichtsysteem waarbij de Belastingdienst bedrijven controleert op basis van vertrouwen, moet op de schop. Dat zegt directeur-generaal Jaap Uijlenbroek in een interne brief aan de medewerkers van de dienst.
Wiebes negeert kritiek
Het toezicht van de Belastingdienst op grote ondernemingen zit goed in elkaar, schreef staatssecretaris van financiën Wiebes gisteren aan de Tweede Kamer. Dat deed hij op basis van eigen onderzoek, maar de conclusies uit dat rapport zijn een stuk minder rooskleurig dan de staatssecretaris doet voorkomen.
Belastingdienst haalt miljard minder op dan voorzien
De Belastingdienst legde de afgelopen vier jaar bijna 1 miljard euro minder belastingcorrecties op dan voorzien.
De Europese strijd tegen belastingontwijking
Multinationals moeten in Europa minstens 10 procent belasting betalen over royalty´s en rente waarmee ze nu in Nederland nog veel belasting kunnen ontwijken. Na twintig jaar moeizaam overleg lijken de Europese lidstaten eindelijk zover om dat voor te stellen, blijkt uit ons onderzoek. Nederland speelde als belastingparadijs altijd een dubbele rol in de strijd tegen belastingontwijking.
Multinationals moeten in Europa minstens 10 procent belasting betalen over royalty´s en rente waarmee ze nu in Nederland nog veel belasting kunnen ontwijken. Na twintig jaar moeizaam overleg lijken de Europese lidstaten eindelijk zover om dat voor te stellen, blijkt uit ons onderzoek. Nederland speelde als belastingparadijs altijd een dubbele rol in de strijd tegen belastingontwijking.
‘Het is baanbrekend dat er een voorstel ligt’
Hoogleraar bedrijfsbelastingen aan de Universiteit van Amsterdam, Jan van de Streek en promovendus Martijn Nouwen, gespecialiseerd in belastingconcurrentie binnen de EU, volgen al jaren het steekspel binnen de unie om belastingontwijking aan te pakken.
Worden de belastingen nu echt eerlijker?
Drie vragen over de betekenis van de Europese plannen.
Nederland heeft veel te verliezen
Nederland is één van de Europese lidstaten die veel internationale bedrijven naar zich toe heeft getrokken met gunstige fiscale regelingen. In de discussie over belastingen in Europa heeft Nederland daarom veel te verliezen.
Dubbele rol Nederland
In de strijd tegen belastingontwijking in Europa la Nederland opvallend vaak dwars, blokkeerde voorstellen, ontkende de problematiek en hield zich niet aan afspraken.
Tijdlijn
Sleutelmomenten in de strijd tegen belastingontwijking
Andere landen blokkeerden voorstel
Nederland heeft binnen Europa inderdaad gewerkt aan een uniform, minimum belastingtarief voor bedrijven. Door onvoldoende steun van andere lidstaten is dat voorstel echter van tafel verdwenen.
- Mary Finnigan en Rob Hogendoorn: Sex and Violence in Tibetan Buddhism – The Rise and Fall of Sogyal Rinpoche. Jorvik Press. Zie ook dit bericht in De Volkskrant. ↩︎
- Letter to Sogyal Lakar ↩︎
- Zie onderzoeksrapport Lewis Silkin en dit bericht van de NOS ↩︎
- Zie onder andere dit bericht in Trouw ↩︎
- Register Belastingdienst ↩︎
- 43.268 ANBI’s in totaal bij de start van dit onderzoek, via de open data op de website van de Belastingdienst, geraadpleegd op 3 september 2019. Zie de website van de belastingdienst voor de meest recente lijst ↩︎
- Zie dit bericht op de website van de Belastingdienst ↩︎
- Zie deze publicatie op de website van de Belastingdienst ↩︎
- Zie deze publicatie op de website van de Belastingdienst ↩︎
- Meest recente cijfers volgens de Belastingdienst zoals op verzoek gedeeld door de Belastingdienst, per mail op 18 november 2019. Oorspronkelijke bron: Miljoenennota 2018. ↩︎
- Zie deze publicatie van de Belastingdienst ↩︎
- Volgens de Belastingdienst bestaat het ANBI-team uit 45 fte ↩︎
- Zie dit convenant van Belastingdienst en CIO ↩︎
- Zie dit convenant van Belastingdienst met het CBF ↩︎
- Bleek uit een vergelijking van het openbare CBF-register en het ANBI-register in december 2019 ↩︎
- Zie Algemene wet inzake rijksbelastingen: Geefwet, artikel VII, 5b via deze link ↩︎
- Alle genoemde stichtingen zijn afkomstig uit de steekproef van 381 organisaties. ↩︎
- Zie dit bericht van de Belastingdienst ↩︎
- Zie pagina 25 van dit evaluatierapport ↩︎
- Algemeen overleg vaste Kamercommissie voor financiën met toenmalig staatssecretaris Snel op 20 juni 2018, verslag ↩︎
-
Volledige reactie Belastingdienst, per email op 13 december 2019: <quote>Het is niet goed als een stichting in juli van dit jaar nog geen jaarverslag over 2018 heeft gepubliceerd. Het is overigens een keuze van de Belastingdienst om de publicatieplicht integraal te beoordelen. Niet alleen de tijdige publicatie van de financiële stukken maar ook de actualiteit en de hoofdlijnen van het beleidsplan, het beloningsbeleid, het verslag van de uitgevoerde activiteiten, de actuele bestuurssamenstelling en de contactgegevens worden beoordeeld. Als één of meerdere criteria niet voldoen, nemen we contact op met deze instelling, geven we aan wat er is geconstateerd en verzoeken wij ze om de omissie te herstellen. Het constateren van omissies kan ook aanleiding zijn voor een uitgebreider onderzoek waaruit zou kunnen blijken dat de ANBI-status niet per direct maar met terugwerkende kracht ingetrokken moet worden. Kortom: de constatering van een onzorgvuldigheid is het begin van een uitgebreider en arbeidsintensiever traject dan hier wordt geschetst.<unquote>
↩︎ - Informatie uit telefonisch gesprek met Fons Catau, december 2019 ↩︎
- Zie dit convenant ↩︎
- Informatie uit gesprek met CBF, oktober 2019 ↩︎
- Zie CBF-normen ↩︎
- Informatie uit vergelijking tussen openbaar CBF-register en ANBI-register van de Belastingdienst. De Belastingdienst reageerde op 13 december 2019 per mail als volgt (quote-unquote):
Het convenant met het CBF is afgesloten met onder meer het gebruikersgemak van de goede doelen zelf in het achterhoofd. Zij moesten voorheen voor zowel het keurmerk als de fiscale ANBI-status eigenlijk dezelfde informatie aanleveren aan te leveren. Dat proces is gestroomlijnd. In het convenant met het CBF van 29 juni 2018 is ook de uitwisseling van informatie tussen CBF en de Belastingdienst geregeld. Als naar aanleiding van toezicht door het CBF van een ANBI de erkenning wordt ingetrokken, wordt de Belastingdienst daarover geïnformeerd. De Belastingdienst (her)beoordeelt dan de ANBI-status van deze instellingen. De intrekking van de erkenningsregeling betekent overigens niet dat automatisch de ANBI-status wordt ingetrokken. Het is een signaal voor de Belastingdienst om de instelling in controle te nemen. Overigens gaat het CBF ook informatie delen met de Belastingdienst over instellingen die het keurmerk aanvragen maar die daarvoor worden afgewezen.
↩︎ - Zie dit rapport ↩︎
- Aantal organisaties met CBF-Erkenning sinds 1 november 2019, zie dit bericht ↩︎
- Informatie uit gesprek met CBF ↩︎
- Onderzoek van NRC Handelsblad en Nieuwsuur, zie o.a. dit bericht NRC Handelsblad 27 april 2018 ↩︎
- Zie dit verslag ↩︎
- Zie hier de Kamervragen en antwoorden van de staatssecretaris ↩︎
- Toenmalig staatssecretaris Snel stelde in het debat op 20 juni 2018 (quote-unquote): De belangrijkste inhoudelijke voorwaarde om een anbi te kunnen zijn, is dat meer dan 90% van de gelden aan het algemeen nut besteed worden ↩︎
- Zie voor de categorieën artikel VII, 5b-3 ↩︎
- Alle genoemde stichtingen zijn afkomstig uit de steekproef van 381 organisaties ↩︎
- Zie dit bericht ↩︎
- In Algemeen Overleg op 20 juni 2018 ↩︎
- Bron o.a. Uitvoerings- en toezichtsplan 2019, Expertisecentrum ANBI, concept 0.9, p.6, verkregen via een beroep op de Wob (Wet openbaarheid bestuur) en te raadplegen via de website van de Rijksoverheid ↩︎
- Interview Sigrid Hemels, Belastingrechtexpert, 4 december 2019 ↩︎
- Interview Sigrid Hemels, Belastingrechtexpert, 4 december 2019 ↩︎
- Telefonisch interview, 6 december 2019 ↩︎
- Zie onder andere berichten op Nu.nl en AD Haagse Courant. De rekenhulp van de Belastingdienst toont dat de ANBI-status per 2 juli 2018 ingetrokken werd ↩︎
