Nederland heeft binnen Europa inderdaad gewerkt aan een uniform, minimum belastingtarief voor bedrijven. Door onvoldoende steun van andere lidstaten is dat voorstel echter van tafel verdwenen. Dat schrijft staatssecretaris Wiebes van Financiën deze week in antwoord op vragen uit de Tweede Kamer.
De opmerkelijke Nederlandse opstelling kwam naar voren uit onderzoek van Investico, dat op 10 september werd gepubliceerd in Trouw. Volgens vertrouwelijke documenten pleitte Nederland voor een tarief van minstens 10 procent belasting op rente en royalty’s voor alle multinationals in Europa. De stukken kwamen in handen van het Duitse NDR en werden gedeeld met het consortium van onderzoeksjournalisten ICIJ.
Europese lidstaten zouden met de maatregel voor de eerste keer hun nationale zelfbeschikking opgeven bij het heffen van belastingen. Door onderlinge onenigheid daarover heeft het Nederlandse ‘compromisvoorstel’ het niet gehaald, stelt Wiebes op vragen van SP-kamerlid Arnold Merkies. Voor aanpassing van de belastingrichtlijn is unanimiteit vereist. Welke landen dwars lagen, meldt de staatssecretaris niet.
Ook voor Nederland was het pleidooi voor een uniform Europees belastingtarief nieuw. Ons land profiteert juist van speciale belastingtarieven op royalty’s voor multinationale bedrijven. In 2010 blokkeerden we een voorstel om belastingontwijking naar landen buiten Europa aan te pakken, erkent Wiebes in zijn antwoord. ‘Toen is het standpunt ingenomen dat het aan lidstaten zelf is om al dan niet een bronbelasting op deze geldstromen te heffen.’
Dubbel werk
Ook vijf jaar later probeerde Nederland besprekingen over dat thema te stoppen, maar volgens Wiebes gebeurde dat ‘om dubbel werk te voorkomen’. Nederland stelde toen inderdaad voor het onderwerp niet in de EU-Gedragscodegroep te bespreken ‘omdat het onderwerp al in Raadsverband werd besproken, onder meer in de context van de Interest- en royaltyrichtlijn’, schrijft hij.
In besloten groepen werken Europese ambtenaren al bijna twintig jaar aan maatregelen om belastingontwijking tegen te gaan, berichtten Investico en Trouw in september. Tot voor kort lag Nederland daarbij opvallend vaak dwars en werden voorstellen geblokkeerd. Mede onder druk van recente onthullingen zoals SwissLeaks en LuxLeaks naar belastingontwijkingconstructies veranderen de Europese landen voorzichtig van koers. Tijdens haar Europese voorzitterschap nam Nederland daarin zelfs het voortouw.
