Wob staat voor Wet openbaarheid van bestuur en deze wet regelt sinds 1980 de openbaarmaking van informatie waarop de Nederlandse overheid zich berust. Door het indienen van een Wob-verzoek is het dus mogelijk meer inzicht te krijgen in het handelen van de overheid en bepaalde overheidsinformatie openbaar te maken.
Maar hoe gaat dat nou in de praktijk?
Voor het artikel ‘Don’t lecture us about Russia’ zijn diverse Wob-verzoeken ingediend. De auteurs van het verhaal wilden bijvoorbeeld achterhalen wat de rol was van de Nederlandse overheid in de onderhandelingen tussen Gazprom en Gasunie over het Nord Stream pijpleidingproject.
Hieronder hebben we twee Wob-documenten die onze aandacht trokken naast elkaar gezet. Er is iets geks met ze aan de hand. Het eerste document, een Wob-verzoek vanuit De , is een brief van voormalig minister van EZ Laurens Jan Brinkhorst aan Alexander Medvedev (niet te verwarren met toenmalig premier Medvedev), de onderbaas van Gazprom. Hij stuurt de brief ter begeleiding van een ‘memorandum of understanding’, een principeovereenkomst over wat Rusland allemaal krijgt in ruil voor Nederlandse deelname aan de Nord Stream pijpleiding.
De ambtenaren van EZ hebben vrijwel niets willen prijsgeven, extreem veel informatie is zwartgemaakt. De naam van Medvedev is afgeplakt en zelfs het centrale telefoonnummer van EZ is zwartgemaakt – terwijl dat laatste toch bepaald geen Nederlands staatsgeheim is.
Wij waren helemaal verbaasd toen we ontdekten dat EZ precies deze documenten al eens eerder openbaar had gemaakt, zonder vrijwel alles zwart te lakken. Zie hieronder het document dat de ambtenaren in 2011 al aan de gemeente Bergen stuurden. Die documenten zijn goed leesbaar, grotendeels openbaar en bovendien bevatten ze het daadwerkelijke memorandum, over de deal die EZ sloot met het Kremlin.
De documenten uit Bergen geven ook inzicht in hoe toenmalig minister van EZ Maxime Verhagen onderhandelde met het gasbedrijf TAQA uit Abu Dhabi. In het document hieronder zie je hoe hij zich heeft voorbereid om de CEO’s van TAQA uit te leggen dat Nederlandse wettelijk bezwaarprocedures nu eenmaal wat langer duren dan gewenst.
Wij blijven geïntrigeerd door het al te ijverige weglakken van de informatie in onze verzoeken. Komt het misschien omdat de banden met Rusland momenteel gevoeliger liggen dan in 2011?
