poetin-groot

Longread

‘Don’t lecture us about Russia’

Ondanks de crisis praat de Nederlandse gassector rustig verder met Rusland.

In ons artikel ‘Don’t lecture us about Russia’ schrijven wij over een ruzie tussen president Poetin en Van der Veer in 2005. Op staatsbezoek in Amsterdam, vanuit de keuken van burgemeester Cohen zou Poetin naar Van der Veer hebben gesnauwd: ‘Je denkt toch niet dat ik gek ben?!’

Het was niet in de keuken van Cohen,’ vertelt Van der Veer achteraf. ‘Maar de delegatie werd ontvangen in de grote kamer op de eerste verdieping van de burgemeesterswoning. Daar opende president Poetin inderdaad onverwacht een felle aanval op Shell en haar Sachalin-project.

‘Echter, de president heeft niet gezegd: “Je denk toch niet dat ik gek ben?” Wel zei hij dat het een onfair contract was en dat Shell onverantwoordelijke kosten-overruns had. Daar ging hij nogal op door.’

‘In tegenstelling tot wat in het artikel staat heeft de President toen geen enkele eis, dus ook niet de eis van een 50%-aandeelhouderschap van Gazprom, op tafel gelegd.’

‘Voorts gingen we met die delegatie niet naar het diner. Maar wat er wel gebeurde is het volgende: “Met al die pers en de andere delegatieleden erbij,” dacht ik, “moet ik nu niet direct reageren.” Dus met behulp van minister Brinkhorst van Economische Zaken, die gastheer van de delegatie was, kreeg ik bij het weglopen vanuit de delegatiekamer President Poetin in een andere kamer op de eerste verdieping. Om hem onder vier ogen te spreken.’ (Later heeft de pers hier een keuken van gemaakt, maar het was geen keuken.)

‘De President stuurde zelfs zijn tolk weg, dat kon omdat we in het Duits spraken. Over dit tête-à-tête hebben we, conform onze afspraak, nooit mededelingen gedaan. Wel kan ik zeggen dat het een ordentelijk en concreet gesprek was.’

Over het oplossen van de onenigheid rondom het Sakhalin-project schreven wij in ons artikel:

De spanningen rond Sachalin kwamen eind 2006 pas tot een einde. Op 15 december 2006 ging het Nederlands-Britse oliebedrijf door de knieën en kreeg Gazprom voor ‘slechts’ 7,5 miljard dollar een meerderheidsbelang van Shell en haar consortiumpartners. (Gazprom Sachalin holding BV is overigens om fiscale redenen gevestigd aan het Concertgebouwplein te Amsterdam.) Direct na deze ‘oplossing’ stuurde het ministerie van EZ een intentieverklaring voor de Nord Stream-deal via de Nederlandse ambassade naar Moskou.”

Van der Veer: ‘Al voor november 2005 was het duidelijk dat de Russen de helft in Sachalin wilde hebben. Het ging vanaf toen om de vraag hoe dat te bereiken. We hadden tegen de tijd dat het contract herzien werd in december 2006 dus toen bijna 14 maanden onderhandeld . . . Of Shell daarbij door de knieën ging is een interpretatie van de journalisten.’

‘De feiten zijn dat Gazprom zich inkocht tegen historische kosten (daar zitten die kosten-overruns dus bij) plus rente en wat opslag. We hebben de milieuclaims opgelost en de concessievoorwaarden iets verbeterd. Dat kwam in totaal op die 7,5 miljard dollar. De uitkomst was zeker acceptabel en bevredigend.’

Over een verband tussen het Sachalin-conflict en de onderhandelingen rondom Nord Stream-pijpleiding zegt Van der Veer: ‘Daarover heb ik niets gemerkt in mijn onderhandelingen’.