Het ministerie van Financiën is als aandeelhouder van Gasunie gewaarschuwd voor overwaardering van het Duitse buizennetwerk, zo blijkt uit documenten die Investico op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) heeft bemachtigd. Om zelf niet verantwoordelijk te zijn voor een eventuele miskoop heeft het ministerie bij de overname zelfs verzocht aan het toenmalige bestuur van Gasunie om op te stappen als de aankoop zou tegenvallen. In een memo staat: ‘We hebben aangegeven dat we verwachten dat de raad van bestuur zal aftreden als de overname zijn strategische waarde niet zal realiseren.’
In een extern advies van het Britse consultancybureau LEK was het ministerie ook al gewaarschuwd dat het Duitse netwerk ‘overgewaardeerd’ zou zijn als rekening werd gehouden met de mogelijke verlaging van de Duitse tarieven voor gastransport, zo blijkt uit het artikel van De dat deze week in De Groene Amsterdammer wordt gepubliceerd.
Uit het onderzoek komt naar voren dat de staat ook te veel heeft betaald bij de nationalisering van Gasunie. In interne documenten schrijven ambtenaren van het ministerie van Financiën dat de prijs niet meer kan worden terugverdiend. De overheid kocht in juli 2005 voor 2,82 miljard euro het vijftig-procentaandeel van Shell en ExxonMobil.
De multinationals verkochten twee jaar later hun belang in het Noord-Duitse BEB-gasnet. Gasunie betaalde hiervoor 2,15 miljard euro en heeft in de afgelopen jaren tweederde van dit bedrag moeten afschrijven. Voor dit miljardenverlies is politiek niemand verantwoordelijk gehouden.
Uit het artikel van De in De Groene blijkt dat een groot gedeelte van de afboekingen van Gasunie gerelateerd zijn aan de kunstmatig hoge waardering van het Nederlandse gasnet. De ministeries van Financiën en Economische Zaken wilden de transactieprijs uit juli 2005 terugverdienen via transporttarieven die Gasunie rekent aan de gebruikers van het gasnet. Dat was buiten de rol van de onafhankelijke toezichthouder gerekend. Een rechtszaak moest eraan te pas komen om de ministeries terug te fluiten.
Daarop moest Gasunie haar transporttarieven verlagen en vierhonderd miljoen euro te veel geïnde inkomsten terugbetalen aan grootverbruikers van het gasnet. Ook werd er meer dan tweehonderd miljoen afgeboekt op de waarde van het Nederlandse gasnet.
