Longread

Hoe provinciebestuurders zakenbankiers werden

Noord-Brabant verdiende sinds de eeuwwisseling 4,7 miljard euro aan energiebelangen in…

Inkomsten en uitgaven

Onderstaande lijst van uitgaven hoort bij het grote verhaal over ‘Hoe provinciebestuurders zakenbankiers werden’.

graph-1500
Beeld via het Brabants Dagblad

Periode 2000-2007

De Essent-dividenden blijven maar stijgen begin deze eeuw. De provincie versnippert deze extra inkomsten over tientallen beleidsterreinen die ze al bestreek. “Bijplussen”, noemt gedeputeerde Peter van Vugt dit in 2006. Bij elkaar wordt in 2005 en 2006 ongeveer

200 miljoen “bijgeplust” op onder meer de volgende projecten:

  • 2,5 miljoen armoedefonds (wordt door de nieuwe coalitie in 2007 weer opgeheven)
  • 10 miljoen extra voor uitvoering van de reconstructie van het Brabantse platteland
  • 4,7 miljoen voor restauratie monumenten en opgravingen
  • 4 miljoen voor ouderenbeleid, met name nieuwe woonvormen
  • 3,2 miljoen voor de aanleg van ecologische verbindingszones
  • Bijna 3 miljoen voor projecten luchtkwaliteit
  • 1,5 miljoen voor aanpak voortijdig schoolverlaten
  • 1,5 miljoen als bijdrage in een publiek-privaat fonds voor doorstartende mkb-ondernemingen
  • 1,5 miljoen voor nieuwe turnhal Flik-Flakhal in Den Bosch.
  • Ook komt er 18,6 miljoen euro beschikbaar voor majeure projecten uit de eind jaren negentig ingestelde investeringsreserve Brabant 2050. Door de meevallers met Essent-dividend kan dit geld vanaf 2004-2005 worden ingezet. In concreto gaat het om de projecten Markoevers (Breda), spoorzone Tilburg, spoorhaven Roosendaal en Bergse haven (Bergen op Zoom). De eerste twee zijn uitgesteld, de laatste twee liepen uit op een financieel fiasco.

Periode 2007-2009

In 2007 komt geld van de verkoop van Obragas vrij (inkomsten provincie: 30 miljoen euro) en keert Essent superdividend uit voor de verkoop van Kabelcom (185 miljoen bovenop het reguliere dividend). Opnieuw wordt er “bijgeplust”, al heet dat dit keer een ‘extra investeringsimpuls’, van in totaal 286,4 miljoen euro (bovenop de 123 miljoen die standaard begroot wordt).

  • 100 miljoen euro gaat naar een op te richten grondbank / ontwikkelbedrijf. Daaronder vallen die stedelijke zones zoals in Bergen op Zoom en Roosendaal

De overige 186,4 is het opplussen, ofwel versnipperen van geld over tig projecten in het kader van extra investeringsimpuls.

  • Direct nog eens extra naar het ontwikkelbedrijf: 25 miljoen
  • Versnelling herstructurering bedrijventerreinen: 10 miljoen
  • Stedelijke zones: 36 miljoen
  • Sloop leegstaande bebouwing: 2 miljoen
  • Sloop verrommelde locaties: 5 miljoen
  • Restauratie monumenten: 19 miljoen
  • Kennis en beleving (niet nader gespecificeerd): 1 miljoen
  • Collectief part opdrachtgeverschap: 4 miljoen
  • Starterswoningen: 16 miljoen
  • Agro & Co: 4,3 miljoen
  • Participatie BOM: 10 miljoen
  • Verplaatsing veehouderij Bib VIV: 16 miljoen
  • Internationale school: 2,5 miljoen
  • Projecten Dynamisch (pilots en EU-programma’s): 17,6 miljoen

Onder deze “pilots en EU-programma’s” valt weer een hele trits projecten:

  • Proeftuin Vossenberg West, een energieneutraal bedrijventerrein in Tilburg. Cofinanciering en subsidie voor onrendabele top (BD Tilburg?)
  • Een studiebeurs voor 65 slimste vwo-leerlingen om aan de Universiteit Tilburg en Universiteit Eindhoven te gaan studeren. Beide universiteiten krijgen daarvoor 650.000 euro subsidie.
  • 1 miljoen euro voor actieplan Op de Bres voor techniek om meer leerlingen techniek te laten studeren. Uit evaluatie blijkt dat niet meer leerlingen techniek gaan doen.
  • Op de bres voor zorg: meer zorgleerlingen 2,2 mln
  • Kleurrijk Brabant, voor allochtone jongeren. Onderzoekers van de Radboud Universiteit melden in een evaluatie van het arbeidsmarktbeleid dat van al deze projecten moeilijk is te zeggen, of niet is gemeten, wat de resultaten waren. (p.22)
  • Actieplan Groei! Voor startende ondernemers: hartvoorondernemen.nl/. Ondernemers krijgen bijvoorbeeld korting op inkopen van financieel advies (dat wordt dan deels door provincie betaald)
  • Olympisch Netwerk Brabant voor topsport. Alles bij elkaar goed voor 40 miljoen
  • Werklocatie van de toekomst (Willemspoort en Ekkersrijt)
  • Nimby-pilots in Nuland (recyclingbedrijf BOWIE) en Bergeijk (chemisch bedrijf Diffutherm). Beide bedrijven kregen ieder 2 miljoen euro essent-geld om te verkassen
  • Brabants expertise Centrum Sociaal Ondernemerschap
  • 7 operationele leerwerk servicecentra
  • Nederlands topinstituut: Supply chain campus in Breda. Om transport ‘te beleven’. Campus komt er niet omdat particuliere bedrijven niet willen investeren in nieuwbouw.
  • Realiseren van broedplaatsen in B5 gemeenten
  • De Gruyterfabriek
  • Tien topsportevenementen krijgen geld van Brabant
  • Financiële ondersteuning kandidaatstelling WK voetbal in Nederland
  • ‘De toekomstbedrijven, kreeg 600.000 euro van Brabant: “Creëren van meer awareness voor innovatie.”
  • Fhealinc, proeftuin in innovatie voeding en gezondheid. Samenwerking Jeroen Bosch Ziekenhuis, ZLTO, Hogeschool HAS, gemeente Den Bosch. Eureka Innovatie lab is er onderdeel van. 3 à 5 miljoen van de provincie
  • High Tech Automotive Campus
  • Biomassacentrales in B5-steden

Periode 2009 e.v.

De bovengenoemde potjes van na de verkoop:

2009: De eerste tranche van in totaal € 278,9 mln is als volgt verdeeld:

  • Energietransitie: als kans voor innovatie en duurzaamheid: € 71,2 mln (PS 59/10)
  • Landschappen van allure: € 56,2 mln (PS 79/10)
  • 2018 Culturele Hoofdstad de kunst van het samenleven: € 50,0 mln (PS 76/10)
  • Sportplan Brabant: versterking sportinfrastructuur: € 40,0 mln (PS 77/10)
  • Grote erfgoed complexen: € 61,5 mln  (PS 78/10)

Op 6 september heeft de internationale jury Leeuwarden aangewezen als culturele Hoofdstad 2018. De gevolgen van dit besluit zullen verder worden uitgewerkt en met uw staten besproken.

2013: Drie revolverende fondsen, plus investeren in natuur:

  • Groen Ontwikkel Fonds Brabant: 240 miljoen
  • Innovatiefonds: 125 miljoen
  • Energiefonds: 60 miljoen
  • Breedbandfonds: 50 miljoen